وب سایت رسمی مجمع جهانى تقريب مذاهب اسلامى

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

عادی ­سازی روابط با رژیم صهیونیستی و عملکرد سازمان همکاری اسلامی

محمد ستایش پور

همه در برابر فلسطین مسئولیم.

«شهید استاد مطهری»

به رغم نقض مستمر و اعمال تجاوزکارنه رژیم صهیونیستی، برخی از کشورهای اسلامی درصدد عادی سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی برآمده ­اند.[1] در سال 2020 میلادی، کشورهای عربی غرب آسیا و شمال آفریقا، بعضاً، از طریق انعقاد توافق با رژیم صهیونیستی، مبادرت به علنی کردن روابط خود با رژیم صهیونیستی کرده­اند. این توافق­ها به عنوان بخشی از پیمان موسوم به ابراهیم و با پادرمیانی رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا، صورت گرفته است.[2] بیانیه موسوم به ابراهیم،[3] بیانیه مشترک رژیم صهیونیستی، امارات و ایالات متحده آمریکا در سال 2020 میلادی است.[4] این در حالی است که از زمان امضای توافقنامه صلح رژیم صهیونیستی با مصر در سال 1979 میلادی و صلح با اردن در سال 1994 میلادی، این اولین باری بود که کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، به صورت علنی، درصدد برقراری روابط عادی برآمده ­اند. ترکیه نیز که در واکنش به ادعای رژیم صهیونیستی در خصوص انتقال پایتخت به بیت المقدس، سفیر خود را از تل آویو فراخوانده بود، در راستای عادی سازی روابط خود با این رژیم جعلی، اقدام نموده است.

این در حالی است که قاطبه کشورهای اسلامی، پیش­تر سند مؤسس سازمان همکاری اسلامی را امضا کرده­ اند و عضو سازمان یاشده دانسته می ­شوند. سازمان همکاری اسلامی، به عنوان یک سازمان بین­ المللی تأسیس شده است تا از آن رهگذر، کشورهای اسلامی بتوانند در احیای حقوق فلسطینیان، همکاری نهادینه داشته باشند.[5] سازمان همکاری، با این منظور بوده است که از مردم فلسطین که اکنون تحت اشغال خارجی هستند، حمایت کند و از آن­ها حمایت شود تا بتواند به حقوق خود، نظیر حق  تعیین سرنوشت، دست یابند.[6] هرگونه اقدام کشورهای اسلامی برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی، مغایر با رسالتی دانسته می­ شود که برای سازمان همکاری اسلامی ترسیم شده است.[7] سازمان همکاری اسلامی، به عنوان یک سازمان بین ­المللی واجد شخصیت حقوقی بین ­المللی، لازم است تا رویکردی فعالانه اتخاذ نماید و بکوشد تا در جهت نیل به اهداف آن سازمان، میان اعضا، هماهنگی حاصل شود.

چنانچه، سازمان همکاری اسلامی از اهداف خود دور شود و کوششی در راستای تحقق اهداف خود نکند، یک سازمان کارآمد دانسته نمی­ شود. سازمان همکاری اسلامی، باید از ظرفیت­های خود به عنوان یک تابع فعال در حقوق بین­ الملل، استفاده کند و از رهگذر تصمیم­های خود درصدد دور نشدن از اهداف سازمان برآید. در واقع، لازم است که سازمان همکاری اسلامی به موجب اساسنامه و رسالتی که برای آن در نظر گرفته شده است، یک به یک اعضای خود را ملزم دارد تا در ارتباط­های خویش با رژیم صهیونیستی، از حقوق فلسطینیان حمایت به عمل آورند و دست کم، آن را تضییع نکنند.[8] هر یک از کشورهای عضو سازمان بین­ المللی، چنانچه تعهد بین­ المللی خود را نقض کنند، مسئولیت بین­ المللی دارند.[9] این تعهد بین ­المللی، چنانچه ناشی از سند مؤسس آن سازمان باشد، لازم است که سازمان یادشده، سازوکار مناسبی اتخاذ کند.[10] در وضعیت کنونی، با توجه به این که این نقض تعهد بین­ المللی که توسط برخی از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی صورت گرفته است، یک نقض مستمر دانسته می­شود و به موجب حقوق مسئولیت بین­ المللی به آن گونه که در مجموعه مواد کمیسیون حقوق بین­ الملل منعکس شده، توقف نقض یادشده بایسته است. 

[1]  . برای مشاهده فهرست اعضاء منشور سازمان همکاری اسلامی مراجعه کنید به:

https://www.oic-oci.org/states/?lan=en

[2]  . باشگاه  خبرنگاران جوان، «عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی، پرورش مار در آستین است»، 9 اردیبهشت 1401، قابل دسترس در:  https://www.yjc.news/00Y5AO

[3]. Abraham Accords

[4]. See https://www.presstv.ir/Tags/39814

[5]. Charter of Organization of Islamic Cooperation [0IC Charter], 1972, Preamble, p. 3.

[6]. https://www.oic-oci.org/page/?p_id=53&p_ref=27&lan=en

[7]. OIC Charter, op. cit., Art. 1 (8).

[8]. OIC Charter, op. cit.

[9]. International Law Commission, Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts [ARSIWA], 2001, Art. 1.

[10]. International Law Commission, Draft Articles on Responsibility of International Organizations, 2011, Arts 1 & 18.